Uvod

Osnovne napomene

Plan poslovanja preduzeća predstavlja utvrđivanje ciljeva i zadataka kao i mjere i aktivnosti koje je neophodno poduzeti da bi se utvrđeni ciljevi i zadaci realizovali. Planom se stvaraju odgovarajuće pretpostavke za donošenje mjera i odluka od strane Uprave kojima treba da se obezbjedi kontinuitet poslovanja i poboljša uspješnost poslovanja. Plan poslovanja za 2021. godinu sačinjen je po metodologiji koja omogućava sagledavanje svih bitnih elemenata u poslovanju preduzeća. Ovim planom poslovanja se pokušava obuhvatiti niz aktivnosti i poslova kojima se bavi KP „Gradska čistoća“ a.d. Gradiška (u daljem tekstu: Preduzeće), te što realnije planirati stavke koje su bitne za poslovanje, a bazirane su na realizovanim poslovima u 2020. godini.

Pravni status preduzeća

Komunalno preduzeće „Gradska čistoća“ a.d. Gradiška nastalo je transformacijom i promjenom oblika organizovanja od Javnog komunalnog preduzeća „Gradska čistoća“ p.o. Gradiška u akcionarsko društvo po osnovu promjene strukture vlasništva privatizacijom državnog kapitala u preduzećima (Sl. gl. RS, br. 51/2006, 1/2007 i 53/2007) i odobravanjem razmjene akcija za vaučere izvršenim od strane Direkcije za privatizaciju Republike Srpske Obavještenjem o izvršenoj privatizaciji broj 1267-01/2001 od 23.04.2003. godine. Preduzeće je otvoreno akcionarsko društvo koje obavlja djelatnost od opšteg interesa upisanu u sudski registar radi sticanja dobiti. KP „Gradska čistoća“ a.d. Gradiška je Rješenjem Osnovnog suda u Banjoj Luci upisano u Sudski registar kao Komunalno preduzeće „Gradska čistoća“ akcionarsko društvo Gradiška, sa sjedištem u Gradišci, u ulici Bistrička 1.

• Broj rješenja o upisu subjekta u sudski registar: 1-11947-00
• Matični registarski broj subjekta: 1-1194-00
• Matični broj: 01941429
• Osnovni kapital preduzeća iznosi 313.186,00 KM.

Upravljačka struktura preduzeća je utvrđena Statutom, te istu čini: 1. Skupština akcionara 2. Nadzorni odbor 3. Uprava preduzeća Akcionari preduzeća su: 1. Grad Gradiška – 62,575275 % 2. PREF a.d. Banja Luka – 9,623993 % 3. Dubravko Vučić, Banja Luka – 4,919122 % 4. Ostali akcionari – 22,88161 % Preduzeće djeluje kao jedinstvena cjelina, a obaveze Preduzeća koje proističu iz registrovane djelatnosti su sljedeće:

• prikupljanje i odvoz miješanog komunalnog otpada;
• prikupljanje i selekcija (razdvajanje) sekundarnih sirovina;
• održavanje javne higijene (čišćenje i pranje ulica i trotoara);
• održavanje zelenih površina i drvoreda;
• poslovi humanitarnog azila za napuštene i izgubljene pse;
• usluge naplate takse za teretna motorna vozila i parking;
• usluge rada na stočnim pijacama u Gradišci i Novoj Topoli;
• održavanje gradskih i lokalnih ulica, nekategorisanih puteva i javnih površina na području grada Gradiška;
• horizontalna i vertikalna signalizacija;
• drugi poslovi u okviru registrovanih djelatnosti;

Upravljačka i organizaciona struktura preduzeća

Uprava Preduzeća nadgleda Plan poslovanja Preduzeća, te vrši realizacije kako bi se kretala u okvirima plana poslovanja i po potrebi u skladu sa ciljevima plana, revidira ga i usaglašava sa kretanjima na komercijalnom tržištu. Uprava i Nadzorni odbor odgovorni su za poštovanje postupaka javne nabavke u skladu sa Zakonom o javnim nabavkama BiH i drugim propisima. Uprava Preduzeća vodi i organizuje poslovanje Preduzeća, vodi računa o likvidnosti i solventnosti Preduzeća, odgovara za zakonitost rada u Preduzeću, donosi opšte i poslovne akte, predlaže odluke Skupštini akcionara putem Nadzornog odbora, izvršava preporuke, mišljenja, zaključke i odluke Nadzornog odbora i Skupštine akcionara,.

Broj zaposlenih

Na dan 31.12.2020. godine preduzeće je zapošljavalo 107 radnika. Broj i struktura zaposlenih po stručnoj spremi na dan 31.12.2020. godine prikazana je u sljedećem tabelarnom pregledu: Najveće učešće u ukupnoj kvalifikacionoj strukturi odnosi se na SSS radnike, koji u ukupnom broju zaposlenih učestvuju sa 31.77%, što je opravdano s obzirom na djelatnost sa kojom se Preduzeće bavi. Šematski prikaz organizacije KP “Gradska čistoča” a.d. Gradiška

Temeljne odrednice poslovne politike

U cilju uspješnosti poslovanja, Uprava provodi poslovnu politiku Preduzeća primjenjujući svu zakonsku regulativu vezanu za djelatnost i Statut Preduzeća. Preduzeće obavlja djelatnosti koje su od posebnog društvenog interesa, a koje se odnose na prikupljanje i odvoz otpada sa područja grada, održavanje, uređivanje i opremanje javnih zelenih i rekreacionih površina, saobraćajnica, upravljanje javnim parkiralištima, kao i poslove koje se odnose na nasipanje i održavanje lokalnih i nekategorisanih puteva. Usluga prikupljanja i odvoza otpada obuhvata odvoz svih vrsta komunalnog otpada od domaćinstava i privrednih subjekata. Prihod od pružanja ovih usluga je dominantan u ukupnim prihodima Preduzeća. U nastojanju da područje grada Gradiška bude u što većoj mjeri obuhvaćeno uslugom pomenute djelatnosti sa ciljem postizanja boljih ekonomskih i ekoloških efekata, tokom 2021. godine usluge sakupljanja i odvoza otpada će pokriti oko 90% teritorije. Obuhvatanjem skoro cijele teritorije grada Gradiška u pružanju gore pomenutih usluga broj novih korisnika bi se trebao povećati za 700, u odnosu na prethodnu godinu. Planom za 2021. godinu predviđeno je da se pokušaju maksimalno rješiti problemi koje komunalno preduzeće ima prilikom sklapanja ugovora sa fizičkim licima koja isti ne žele da prihvate, kao i probleme koji se odnose sa zaostalim i nenaplativim zastarilim potraživanjima. U tabeli ispod će se prikazati kretanje broja korisnika u periodu od 2017. – 2020. godine. U tabeli se može vidjeti da je unazad nekoliko godina došlo do značajnog povećanja broja korisnika usluga odvoza miješanog komunalnog otpada, te ta praksa će se nastaviti i u toku 2021. godine. U toku 2020te godine broj novih korisnika je 352, taj broj bi bio i veći da nije bilo dosta obustava iz domaćinstava koja više nisu aktivna. Situacija izazvana COVID-19 je značajno uticala na ukupan broj novih korisnika, jer službe koje se odnose na ovu oblast dobar dio godine nisu radile sa strankama zbog situacije sa COVID-19. Plan KP „Gradska čistoća“ kada su u pitanju novi korisnici usluga za 2021. godinu je sljedeći: • izvršiti analizu dosadašnjeg obuhvata KP „Gradska čistoća“ te pronaći sve korisnike koji nisu zaduženi za stavku čistoća, a treba da budu, te iste zadužiti, • izvršiti procjenu za proširenje obuhvata KP „Gradska čistoća“ – Cimiroti, Cerovljani, Kozinci, Romanovci, Vakuf i druge mjesne zajednice gdje se primjeti da postoji takva mogućnost, • Još više unaprijediti saradnju sa Inspekcijom i Komunalnom policijom, te sve korisnike koji su do sada izbjegavali sklopiti ugovore o zaduženju za stavku čistoće zadužiti uz pomoć Komunalne policije i zakonskih regulativa, • pokušati dogovoriti saradnju sa pravnim licima koja su u prethodnom periodu otkazali usluge, • pronaći nove korisnike, koristeći baze podataka drugih preduzeća, • izvršiti analizu postojećih korisnika te izvršiti potrebne korekcije, • vršiti analize plaćanja fizičkih i pravnih lica, te poboljšati procente naplate;

Poslovi javne higijene i hortikulture

Ova služba podrazumijeva niz svakodnevnih aktivnosti na održavanju, čišćenju i pranju područja grada, kao i periodično čišćenje na području MZ Nova Topola, Gornji Podgradci i Orahova. U aprilu mjesecu provodi se proljetna akcija čišćenja i uređenja grada. U cilju očuvanja i održavanja postojećih zelenih površina potrebno je preduzeti sljedeće aktivnosti: 1. u parkovima u užem centru grada vršiti košenje minimalno 15 puta godišnje; 2. vršiti djelimičnu do potpunu rekonstrukciju uništenih ili oštećenih travnjaka; 3. orezivati žive ograde i ukrasno grmlje, odnosno vršiti njihovo oblikovanje tri do četiri puta godišnje; 4. orezivanje ukrasnog žbunja vršiti u skladu sa dinamikom cvijetanja i karakterisitkama vrste; 5. održavati, uređivati i opremati javne, zelene i rekreacione površine kao što su: parkovi, drvoredi, travnjaci, zelene površine pored saobraćajnica i stambeno poslovnih objekata , površine za rekreaciju, obale rijeka i sl. 6. održavanje, uređivanje i opremanje javnih zelenih i rekreacionih površina kao što su: parkovi, drvoredi, travnjaci, zelene površine pored saobraćajnica i stambeno poslovnih objekata , površine za rekreaciju, obale rijeka i sl. 7. održavati drveće i šumsko rastinje u parkovima i drvoredima potkresavanjem, zalijevanjem, zamjenom dotrajalih i bolesnih stabala i vršiti njihovu zaštitu od bolesti i štetočina; Aktivnosti u okviru hortikulture podeljene su na proizvodnju, održavanje i dizajn. Ove aktivnosti u preduzeću podrazumjevaju sljedeće: 1. priprema plastenika za cvijeće (proljeće i jesen); 2. pikiranje, uzgoj i zaštita cvijeća u plasteniku (proljeće i jesen); 3. radovi na javnim cvijetnim površinama (dopuna supstrata); 4. orezivanje, prihrana i hemijska zaštita ruža; 5. sadnja cvijeća na predviđene javne površine (proljeće i jesen); 6. vegetativno razmnožavanje ruža i lovor višnje; Pobrojane aktivnosti potrebno je preduzimati tokom cijele godine u zavisnosti od vegetativnog perioda i godišnjeg doba. U toku 2020. godine putem Javnog poziva održana je Manifestacija u cilju uređenja i očuvanja životne sredine gdje se vršio izbor najuređenijeg dvorišta i balkona na području grada Gradiška, pod nazivom „Najkutak“. Pravo na takmičenje imali su korisnici naših usluga koji su redovne platiše. Ova Manifestacija će se održati i u toku 2021. godine.

Poslovi sakupljanja, reciklaže i transporta otpada

Poslovi javne higijene, na osnovu Programa zajedničke komunalne potrošnje za 2020. godinu predviđaju: 1. Prikupljanje i odvoz miješanog komunalnog otpada iz domaćinstava i pavnih lica za područja grad Gradiška; 2. Prikupljanje i odvoz miješanog komunalnog otpada sa javnih površina u naseljenim mjestima; 3. Prikupljanje i odvoz selektiranog otpada (kartona, papira, plastike); 4. Čišćenje javno saobraćajnih površina (gradske ulice, trotoari, trgovi, javna parkirališta) i odvoz miješanog otpada sa javnih površina; 5. Pranje saobraćajnih površina, vanredno pranje saobraćajnih površina (poslije vremenskih nepogoda, povećanog obima korištenja površina, itd.); 6. Poslove higijeničarske službe koja zbrinjava napuštene, stradale i uginule životinje; Uže gradsko područje, koje u najvećoj mjeri čine korisnici zajedničkih stambenih jedinica, sa uslugom odvoza otpada biće svakodnevno pokriveno, a ostala obuhvaćena područja – naselja sa utvrđenom sedmičnom dinamikom. Preduzeće u 2021.oj godini planira zajedno sa gradom Gradiška, lokalnim stanovništvom i firmama koje se bave reciklažom, da razvija saradnju, te praksu odvojenog odlaganja i reciklaže ambalažnog otpada, koja se sakupi u reciklažnim ostrvima, po pravnim subjektima i domaćinstvima. Grad Gradiška bi tako postala primjer lokalne zajednice gdje se primjenjuju ekološki ispravne metode upravljanja otpadom, odnosno reciklaža i iskorištenje ambalažnog otpada uz najveće moguće ekološke beneficije na ekonomski najefikasniji način. Osnovni ciljevi upravljanja otpadom u narednom razdoblju jesu smanjenje nastanka otpada, smanjenje količine otpada koju treba deponovati razvojem sistema odvojenog sakupljanja pojedinih kategorija otpada i smanjenje količine biorazgradivog otpada koji se odlaže na deponijama neopasnog otpada.

Zimska služba

Preduzeće obavlja stručne poslove zimske službe koji se odnose na prohodnosti gradskih ulica, trotoara, trgova i drugih saobraćajnih površina radi sigurnosti odvijanja saobraćaja pješaka i vozila. Organizacija i rad zimske službe vršiće se na način utvrđen Planom zimske službe na gradskim ulicama za 2020/2021. godinu. Poslove zimske službe Preduzeće će obavljati i u ruralnom dijelu Grada na lokalnim i nekategorisanim putevima kojim saobraćaju autobusi. Nosilac posla je KP „Gradska čistoća“ a.d. Gradiška uz angažovanje većeg broja podizvođača čija su sjedišta na određenom području izvan gradske zone. Razlog za ovaj vid organizacije je dužina putne mreže koja se mora održavati, jer Preduzeće nema dovoljan broj vozila da bi se obavili svi navedeni poslovi.

Održivo upravljanje otpadom

Zakonom o upravljanju otpadom Republike Srpske, sistem upravljanja otpadom definisan je na način da se obezbijedi najmanji rizik po ugrožavanje života i zdravlja ljudi i životne sredine, kontrolom i mjerama smanjenja: zagađenja voda, vazduha i zemljišta; opasnosti po biljni i životinjski svijet; opasnosti od nastajanja udesa, eksplozija ili požara; negativnih uticaja na predjele i prirodna dobra posebnih vrijednosti i nivoa buke i neprijatnih mirisa. Upravljanje otpadom predstavlja djelatnost od opšteg interesa i podrazumijeva sprovođenje propisanih mjera za postupanje sa otpadom u okviru sakupljanja, transporta, skladištenja, tretmana i odlaganja otpada, uključujući i nadzor nad tim aktivnostima i brigu o postrojenjima za upravljanje otpadom poslije zatvaranja. Shodno Zakonu, upravljanje otpadom zasniva se na sljedećim načelima: načelo izbora najpogodnije opcije za životnu sredinu; načelo blizine i zajedničkog pristupa upravljanju otpadom; načelo hijerarhije upravljanja otpadom; načelo odgovornosti i načelo „zagađivač plaća“. Komunalni otpad predstavlja otpad iz domaćinstava (kućni otpad), kao i drugi otpad koji je zbog svoje prirode ili sastava sličan otpadu iz domaćinstva. Sakupljanje otpada predstavlja aktivnost sistematskog sakupljanja, razvrstavanja i/ili miješanja otpada radi transporta. Sakupljanje otpada u gradu Gradiška odvija se na uobičajeni način, upotrebom kanti i kontejnera postavljenih na odabranim lokacijama na teritorijama urbanih i djelimično ruralnih predjela. Količine prikupljenog otpada date su u tabeli 3. U cilju poboljšanja stanja u oblasti upravljanja komunalnim otpadom neophodno je poštivanje postojeće zakonske regulative kao i donesenih strateških dokumenata – Strategija upravljanja otpadom 2017-2026. godine Opšti cilj: razviti održivi sistem upravljanja otpadom na načelima upravljanja otpadom uz provođenje konstantne edukacije na svim nivoima društva i privrede. Ispravna klasifikacija otpada osnov je osiguranja provođenja sakupljanja, transporta, skladištenja i obrade otpada, na način koji osigurava zaštitu životne sredine i zdravlja ljudi, a u skladu sa zakonskim zahtjevima. Sistem klasifikacije otpada primjenjuje se u cijeloj EU i temelj je svih nacionalnih i međunarodnih obaveza prijavljivanja otpada. Jedno od načela upravljanja otpadom jeste i načelo hijerarhije upravljanja otpadom koje predstavlja redoslijed prioriteta upravljanja otpadom i to: redukciju stvaranja otpada, ponovnu upotrebu, reciklažu, iskorišćenje (kompostiranje, spaljivanje uz iskorišćenje energije).

Struktura investicija

U toku 2020. godine, KP „Gradska čistoća“ je izvršila nabavku opreme: • Specijalno vozilo, autopodizač, za odvoz mješanog komunalnog otpada; • Izvršena je nabavka 16 kontejnera od 1 m3; • Izvršena je nabavka 10 kontejnera od 5 m3; • Izvršena je nabavka multifunkcionalnog traktora za uređenje zelenih površina; Struktura investicija za 2021. godinu je: • Nabavka novog vozila, autosmećara 16 m3 200.000,00 KM; • Nabavka novih kontejnera od 1 m3 ( 50 kom) 20.000,00 KM; • Nabavka novih kontejenra od 5 m3 (10 kom) 15.000,00 KM; • Nabavka multifunkcionalne polovne radne mašine (traktor) 20.000,00 KM; • Nabavka službenog automobila 20.000,00 KM; • Remont postojeće opreme 50.000,00 KM; • Ukupno: 325.000,00 KM; Sredstva za finansiranje investicija planirana su dijelom iz vlastitih izvora a dijelom iz kreditne linije. S nabavkom nove opreme i sa postojećom opremom Preduzeće očekuje da pruži kvalitetne usluge prikupljanja i odvoza komunalnog otpada na čitavom području grada Gradiška, kao i usluge javne higijene. Planirana je optimalna iskorištenost kapaciteta preduzeća.

Pravna regulativa

Skupština opštine Gradiška je u toku 2017. godine donijela Odluku o izmjenama i dopunama Odluke o komunalnom redu (Sl. gl. opštine Gradiška, br. 7/17) gdje se navodi da pravna lica, preduzetnici i fizička lica kao i drugi imaoci i proizvođači komunalnog otpada koji po svojoj prirodi i svojstvima odgovara otpadu iz domaćinstva, dužni su nabaviti posude za odlaganje otpada i zaključiti ugovor o odvozu otpada sa pravnim licem kome je grad Gradiška povjerila vršenje komunalne djelatnosti zbrinjavanja otpada iz stambenih i poslovnih prostora. U ovoj Odluci donešeno je da je zabranjeno spaljivati, zatrpavati ili na drugi neprikladan način uništavati komunalni otpad, te ga odlagati izvan posuda za odlaganje otpada i na drugim za to nepredviđenim mjestima. Skupština grada Gradiška je definisala i minimalnu kvadraturu za objekte koji se povremeno koriste u toku godine na koju će se naplaćivati usluga KP „Gradska čistoća“, ta kvadratura iznosi 37 m2.

Cijene usluga

Cjenovnik usluga KP „Gradska čistoća“ a.d. Gradiška za 2021. godinu, je sledeći: Odvoz otpada cijena u KM sa PDV -odvoz otpada kontejnerom 1.1 m3 52,65 -odvoz otpada kontejnerom 5 m3 179,09 -odvoz otpada polipom 233,59 -prevoz otpada vozilom (TAM)80 124,58 Usluge jed.mj. cijena u KM sa PDV -odvoz otpada za domaćinstva m² 0,18 -minimalna kvadratura 37 m² 6,66 -odvoz otpada za zanatsku djelatnost 1 m² 0,62 -odvoz otpada za zanatsku djelatnost 2 m² 0,94 -odvoz otpada za ostale djelatnosti m² 0,46 -odvoz klaoničkog otpada kg 0,20

Finansijski plan

Očekivani rezultati poslovanja za 2021. godinu su: